รวม 4 เรื่องควรรู้ก่อนซื้อบ้านและที่ดินในที่ที่มีประกาศขายบ้านและที่ดิน

โฉนดถือเป็นสิ่งทำคัญของที่ดิน เป็นเอกสารสำคัญที่ผู้ซื้อไม่ควรมองข้าม ผู้ซื้อจึงควรมีความรู้ในเรื่องโฉนดที่ดินเบื้องต้น เช่น

• โฉนดที่ดินแบบไหนที่ “สามารถทำการขายทอดตลาด” ส่วนใหญ่จะเป็นที่ดินที่มีโฉนดแบบ น.ส. 4 ก, น.ส. 4 ข, น.ส. 4 ค, น.ส. 4, น.ส. 4 ง, น.ส. 4 จ. จะเป็นเอกสารทางที่ดินที่ใช้กันเป็นหลัก เฉพาะในเขตกรุงเทพฯ และปริมณฑล
• เอกสารที่แสดงว่า “ไม่สามารถซื้อขายได้” ก็คือ เอกสารสิทธิ์ น.ส.3 เอกสารนี้เป็นเอกสารรับรองการทำประโยชน์ แต่ยังไม่มีระวางที่ดิน และ น.ส.3 ข. เป็นเอกสารรับรองการทำประโยชน์เช่นกัน แต่ยังไม่มีรูปถ่ายทางอากาศ ก็คือเอกสารสิทธิ์เหล่านี้ขาดความถูกต้องของเขตที่ดิน จึงไม่สามารถซื้อขายเปลี่ยนมือหรือจดจำนองได้ จนกว่าจะได้รับรองเขตที่ดินอย่างถูกต้อง
• เอกสารประเภทที่ดิน ส.ป.ก. หรือที่ดิน ส.ป.ก. 4-01 คือเอกสารแสดงการครอบครองที่ดินที่สำนักงานปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ออกให้กับประชาชนเข้าทำประโยชน์ในเขตปฏิรูปที่ดิน ตามพระราชบัญญัติการปฏิรูปที่ดินเพื่อเกษตรกรรม พ.ศ. 2518 ซึ่ง “ไม่สามารถซื้อขายได้” จะทำการแบ่งแยก หรือโอนสิทธิ์ในที่ดินนั้นไปยังผู้อื่นไม่ได้ เว้นแต่เป็นการตกทอดทางมรดกแก่ทายาทโดยธรรม

ทุกครั้งเมื่อมีการซื้อขายที่ดิน หรือการทำนิติกรรมเกี่ยวกับที่ดินที่มีโฉนด หากมีการเปลี่ยนมือเจ้าของไม่ว่าจะเป็นการซื้อ-ขาย มอบอำนาจให้ แลกเปลี่ยน นำไปจำนอง หรือจากการตกทอดมรดก จะต้องไปจดทะเบียนต่อพนักงานเจ้าหน้าที่ที่สำนักงานที่ดินเสมอ หากไม่มีการจดทะเบียนจะถือเป็นโมฆะ และไม่สามารถฟ้องร้องบังคับคดีใด ๆ ได้